![]() |
Tweet |
24 Temmuz 1923'te Lozan Antlaşması imzalanmış, yeni Türk devletinin bağımsızlığı kabul edilmişti.
İkinci dönem Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplanmasından 2 ay sonra 13 Ekim 1923'te Ankara, Türkiye devletinin hükümet merkezi oldu. Artık mevcut rejimin isminin de bütün açıklığı ile konulması, yeni devletin başkanının seçilmesi gerekiyordu.
O güne kadar Devlet Başkanlığı görevi, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı olarak Mustafa Kemal Paşa tarafından yürütülmüştü. Diğer taraftan bazı yabancı ülkeler de Lozan Antlaşması'nı onay için Türkiye'deki yeni devlet rejiminin daha açık şekilde belirlenmesini istiyordu.
Bu sırada, 27 Ekim 1923'te İcra Vekilleri Heyeti'nin istifası ve Meclis'in güvenini kazanacak bir kabine listesinin oluşturulamaması da bu soruna acil bir çözüm gerektirdi.
28 Ekim 1923 akşamına kadar hükümetin kurulamaması üzerine Mustafa Kemal Paşa, Çankaya Köşkü'nde arkadaşları için Latife Hanım'a bir sofra hazırlattı.
İsmet Paşa, Ali Fuat Paşa, Halit Paşa, Kemalettin Sami Bey'in de yer aldığı akşam yemeğinde yaşananları Mustafa Kemal Paşa, Nutuk'ta şöyle anlattı:
"Gece olmuştu... Çankaya'ya gitmek üzere Meclis binasından ayrılırken, koridorlarda beni beklemekte olan Kemalettin Sami ve Halit Paşa'lara rastladım. Ali Fuat Paşa, Ankara'dan hareket ederken bunların Ankara'ya geldiklerini o günkü gazetede 'Bir Uğurlama ve Bir Karşılama' başlığı altında okumuştum. Daha kendileriyle görüşmemiştim. Benimle konuşmak üzere geç vakte kadar orada beklediklerini anlayınca, akşam yemeğine gelmelerini, Milli Savunma Bakanı Kazım Paşa vasıtasıyla kendilerine bildirdim. İsmet Paşa ile Kazım Paşa'ya ve Fethi Bey'e de Çankaya'ya benimle birlikte gelmelerini söyledim.
Çankaya'ya gittiğim zaman orada, beni görmek üzere gelmiş bulunan Rize Milletvekili Fuat, Afyonkarahisar Milletvekili Ruşen Eşref Bey'lerle karşılaştım. Onları da yemeğe alıkoydum. Yemek sırasında 'Yarın Cumhuriyet ilan edeceğiz' dedim. Orada bulunan arkadaşlar, derhal düşünceme katıldılar. Yemeği bıraktık. O dakikadan itibaren, nasıl hareket edileceği konusunda kısa bir program yaparak arkadaşları görevlendirdim. Yaptığım programın ve verdiğim talimatın uygulanışını göreceksiniz.
Efendiler, görüyorsunuz ki Cumhuriyet ilanına karar vermek için Ankara'da bulunan bütün arkadaşlarımı davet ederek onlarla görüşüp tartışmaya asla lüzum ve ihtiyaç görmedim. Çünkü, onların da aslında ve tabii olarak benim gibi düşündüklerinden şüphe etmiyordum. Halbuki o sırada Ankara'da bulunmayan bazı kişiler, yetkileri olmadığı halde, kendilerine haber verilmeden, düşünce ve rızaları alınmadan Cumhuriyet'in ilan edilmiş olmasını bize gücenme ve bizden ayrılma sebebi saydılar."
Mustafa Kemal Paşa o gece İsmet Paşa ile 1921 Anayasası'nın bazı maddelerini değiştiren kanun tasarısını hazırladı. "Türkiye devletinin hükümet şekli cumhuriyettir." hükmünün yer aldığı tasarı üzerinde TBMM'de yapılan konuşmalardan sonra Cumhuriyet'in ilanı kabul edildi.
"TÜRKİYE CUMHURİYETİ MESUT, BAŞARILI VE MUZAFFER OLACAKTIR"
Böylece yeni devletin yönetim biçimi bütün açıklığı ile ismini almış oldu. Cumhuriyet'in ilanı ile "Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir" ilkesi de artık devlet yönetiminde en belirgin şekliyle yerini buldu.
Ardından cumhurbaşkanlığı seçimine geçildi. Yapılan gizli oylamada 158 milletvekilinin tamamının oyunu alan Gazi Mustafa Kemal Paşa, TBMM tarafından yeni Türk devletinin ilk cumhurbaşkanı seçildi. Bunun üzerine kürsüye gelen Mustafa Kemal Paşa, yaptığı konuşmasını, "Türkiye Cumhuriyeti mesut, başarılı ve muzaffer olacaktır." sözü ile bitirdi.
Böylece devletin adı ve rejimiyle ilgili tartışmalara son verilirken, Türk milletinin tarihinde yeni bir devir açıldı.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Beşiktaş | 31 | 21 | 6 | 4 | 66 | 31 | 67 | +35 |
2 | Fenerbahçe | 32 | 19 | 7 | 6 | 56 | 32 | 63 | +24 |
3 | Galatasaray | 31 | 19 | 8 | 4 | 61 | 30 | 61 | +31 |
4 | Trabzonspor | 32 | 16 | 7 | 9 | 40 | 31 | 57 | +9 |
5 | Gaziantep FK | 31 | 13 | 7 | 11 | 46 | 34 | 50 | +12 |
6 | Alanyaspor | 32 | 14 | 11 | 7 | 49 | 34 | 49 | +15 |
7 | Hatayspor | 31 | 14 | 10 | 7 | 51 | 37 | 49 | +14 |
8 | Fatih Karagümrük | 32 | 13 | 10 | 9 | 47 | 38 | 48 | +9 |
9 | Sivasspor | 31 | 10 | 7 | 14 | 41 | 37 | 44 | +4 |
10 | Göztepe | 32 | 11 | 11 | 10 | 46 | 42 | 43 | +4 |
11 | Konyaspor | 31 | 10 | 11 | 10 | 38 | 37 | 40 | +1 |
12 | Antalyaspor | 32 | 8 | 9 | 15 | 31 | 41 | 39 | -10 |
13 | Çaykur Rizespor | 31 | 8 | 12 | 11 | 36 | 49 | 35 | -13 |
14 | Kasımpaşa | 32 | 9 | 15 | 8 | 35 | 48 | 35 | -13 |
15 | Yeni Malatyaspor | 31 | 7 | 12 | 12 | 39 | 45 | 33 | -6 |
16 | MKE Ankaragücü | 31 | 9 | 16 | 6 | 37 | 50 | 33 | -13 |
17 | Başakşehir FK | 32 | 8 | 15 | 9 | 35 | 51 | 33 | -16 |
18 | Kayserispor | 31 | 8 | 14 | 9 | 24 | 40 | 33 | -16 |
19 | Gençlerbirliği | 31 | 8 | 16 | 7 | 29 | 53 | 31 | -24 |
20 | BB Erzurumspor | 32 | 6 | 16 | 10 | 30 | 52 | 28 | -22 |
21 | Denizlispor | 31 | 6 | 17 | 8 | 27 | 52 | 26 | -25 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Giresunspor | 29 | 18 | 5 | 6 | 47 | 20 | 60 | +27 |
2 | Samsunspor | 28 | 15 | 4 | 9 | 44 | 26 | 54 | +18 |
3 | Altay | 28 | 17 | 9 | 2 | 55 | 30 | 53 | +25 |
4 | Adana Demirspor | 28 | 15 | 6 | 7 | 47 | 24 | 52 | +23 |
5 | Altınordu | 29 | 15 | 7 | 7 | 49 | 41 | 52 | +8 |
6 | Ankara Keçiörengücü | 29 | 14 | 8 | 7 | 39 | 23 | 49 | +16 |
7 | İstanbulspor | 28 | 14 | 8 | 6 | 49 | 30 | 48 | +19 |
8 | Tuzlaspor | 28 | 12 | 11 | 5 | 36 | 41 | 41 | -5 |
9 | Bursaspor | 28 | 12 | 12 | 4 | 46 | 44 | 40 | +2 |
10 | Bandırmaspor | 28 | 11 | 12 | 5 | 35 | 35 | 38 | 0 |
11 | Ümraniyespor | 28 | 10 | 10 | 8 | 33 | 36 | 38 | -3 |
12 | Boluspor | 28 | 9 | 14 | 5 | 29 | 32 | 32 | -3 |
13 | Balıkesirspor | 28 | 8 | 12 | 8 | 30 | 40 | 32 | -10 |
14 | Adanaspor | 28 | 8 | 13 | 7 | 37 | 41 | 31 | -4 |
15 | Menemenspor | 28 | 6 | 11 | 11 | 30 | 45 | 29 | -15 |
16 | Akhisarspor | 28 | 7 | 17 | 4 | 29 | 48 | 25 | -19 |
17 | Ankaraspor | 28 | 4 | 17 | 7 | 22 | 47 | 19 | -25 |
18 | Eskişehirspor | 29 | 1 | 20 | 8 | 19 | 73 | 8 | -54 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Eyüpspor | 32 | 24 | 2 | 6 | 71 | 21 | 78 | +50 |
2 | Sakaryaspor | 32 | 16 | 4 | 12 | 56 | 30 | 60 | +26 |
3 | Kırşehir Belediyespor | 32 | 17 | 7 | 8 | 45 | 25 | 59 | +20 |
4 | Van Spor | 32 | 17 | 9 | 6 | 51 | 29 | 57 | +22 |
5 | Kırklarelispor | 32 | 15 | 5 | 12 | 47 | 26 | 57 | +21 |
6 | Bodrumspor | 32 | 16 | 9 | 7 | 67 | 41 | 55 | +26 |
7 | Etimesgut Belediyespor | 32 | 15 | 10 | 7 | 51 | 27 | 52 | +24 |
8 | Turgutluspor | 32 | 15 | 13 | 4 | 40 | 45 | 49 | -5 |
9 | Tarsus İdman Yurdu | 32 | 13 | 10 | 9 | 51 | 41 | 48 | +10 |
10 | Serik Belediyespor | 32 | 12 | 8 | 12 | 45 | 39 | 48 | +6 |
11 | Karacabey Belediyespor | 32 | 12 | 12 | 8 | 40 | 35 | 44 | +5 |
12 | Pendikspor | 32 | 12 | 15 | 5 | 50 | 42 | 41 | +8 |
13 | Pazarspor | 32 | 11 | 16 | 5 | 50 | 55 | 38 | -5 |
14 | Sivas Belediyespor | 32 | 8 | 11 | 13 | 42 | 41 | 37 | +1 |
15 | Bayburt Özel İdare Spor | 32 | 11 | 17 | 4 | 40 | 52 | 37 | -12 |
16 | 1922 Konyaspor | 32 | 9 | 15 | 8 | 39 | 41 | 35 | -2 |
17 | Kastamonuspor | 32 | 7 | 14 | 11 | 27 | 46 | 32 | -19 |
18 | Elazığspor | 32 | 8 | 19 | 5 | 41 | 68 | 26 | -27 |
19 | Mamak FK | 32 | 6 | 20 | 6 | 28 | 94 | 24 | -66 |
20 | Kardemir Karabükspor | 32 | 1 | 29 | 2 | 11 | 94 | 2 | -83 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Diyarbekirspor | 26 | 18 | 2 | 6 | 37 | 15 | 60 | +22 |
2 | 1928 Bucaspor | 26 | 17 | 2 | 7 | 49 | 16 | 58 | +33 |
3 | Yeşilyurt Belediyespor | 26 | 15 | 7 | 4 | 42 | 21 | 49 | +21 |
4 | Ofspor | 26 | 12 | 5 | 9 | 38 | 28 | 45 | +10 |
5 | Arnavutköy Belediye | 26 | 12 | 7 | 7 | 37 | 27 | 43 | +10 |
6 | Belediye Derincespor | 26 | 10 | 6 | 10 | 36 | 22 | 40 | +14 |
7 | Artvin Hopaspor | 26 | 9 | 9 | 8 | 35 | 35 | 35 | 0 |
8 | Edirnespor | 26 | 9 | 9 | 8 | 30 | 30 | 35 | 0 |
9 | Fatsa Belediyespor | 26 | 9 | 9 | 8 | 20 | 23 | 35 | -3 |
10 | Kızılcabölükspor | 26 | 7 | 10 | 9 | 25 | 29 | 30 | -4 |
11 | 1877 Alemdağspor | 26 | 8 | 13 | 5 | 33 | 43 | 29 | -10 |
12 | Nevşehir Belediyespor | 26 | 7 | 13 | 6 | 25 | 27 | 27 | -2 |
13 | Çankaya FK | 26 | 7 | 15 | 4 | 20 | 43 | 25 | -23 |
14 | Payasspor | 26 | 5 | 13 | 8 | 27 | 43 | 23 | -16 |
15 | Antalya Kemerspor | 26 | 5 | 15 | 6 | 21 | 43 | 21 | -22 |
16 | Manisaspor | 26 | 1 | 16 | 9 | 18 | 48 | 12 | -30 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
10/04/2021 | Hatayspor | vs | Göztepe |
10/04/2021 | Çaykur Rizespor | vs | Trabzonspor |
10/04/2021 | Galatasaray | vs | Fatih Karagümrük |
11/04/2021 | Sivasspor | vs | Konyaspor |
11/04/2021 | Kayserispor | vs | Antalyaspor |
11/04/2021 | MKE Ankaragücü | vs | Gençlerbirliği |
11/04/2021 | BB Erzurumspor | vs | Beşiktaş |
12/04/2021 | Kasımpaşa | vs | Yeni Malatyaspor |
12/04/2021 | Alanyaspor | vs | Denizlispor |
12/04/2021 | Fenerbahçe | vs | Gaziantep FK |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
09/04/2021 | İstanbulspor | vs | Tuzlaspor |
10/04/2021 | Altay | vs | Boluspor |
10/04/2021 | Bandırmaspor | vs | Menemenspor |
10/04/2021 | Samsunspor | vs | Balıkesirspor |
10/04/2021 | Akhisarspor | vs | Adana Demirspor |
11/04/2021 | Ümraniyespor | vs | Bursaspor |
11/04/2021 | Adanaspor | vs | Ankaraspor |
13/04/2021 | Tuzlaspor | vs | Eskişehirspor |
13/04/2021 | Altınordu | vs | Adana Demirspor |
14/04/2021 | Menemenspor - Samsunspor | Menemenspor ligdeki son 5 maçında hiç kazanamadı | Samsunspor yenilmez |
15/04/2021 | Ankaraspor - Altay | Altay ligdeki son 5 maçını kazandı | Altay kazanır |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
11/04/2021 | Karacabey Belediyespor | vs | Elazığspor |
11/04/2021 | Bodrumspor | vs | Pendikspor |
11/04/2021 | Eyüpspor | vs | Kastamonuspor |
11/04/2021 | Kırklarelispor | vs | Turgutluspor |
11/04/2021 | Kırşehir Belediyespor | vs | Mamak FK |
11/04/2021 | Pazarspor | vs | Serik Belediyespor |
11/04/2021 | Sakaryaspor | vs | Bayburt Özel İdare Spor |
11/04/2021 | Tarsus İdman Yurdu | vs | Etimesgut Belediyespor |
11/04/2021 | Van Spor | vs | Kardemir Karabükspor |
11/04/2021 | 1922 Konyaspor | vs | Sivas Belediyespor |
15/04/2021 | Sivas Belediyespor - Mamak FK | Sivas Belediyespor ligdeki son 7 maçında hiç kazanamadı | Mamak FK yenilmez |
15/04/2021 | Turgutluspor - Van Spor | Turgutluspor ligdeki son 6 maçında hiç kazanamadı | Van Spor yenilmez |
15/04/2021 | Kardemir Karabükspor - Pazarspor | Pazarspor ligde deplasmandaki son 7 maçını kaybetti | Kardemir Karabükspor kazanır |
15/04/2021 | Sivas Belediyespor - Mamak FK | Mamak FK ligdeki son 12 maçında hiç kazanamadı | Sivas Belediyespor yenilmez |
15/04/2021 | Etimesgut Belediyespor - Kırklarelispor | Kırklarelispor ligdeki son 7 maçında hiç kaybetmedi | Kırklarelispor yenilmez |
15/04/2021 | Serik Belediyespor - Sakaryaspor | Sakaryaspor ligdeki son 15 maçında hiç kaybetmedi | Sakaryaspor yenilmez |
15/04/2021 | Kardemir Karabükspor - Pazarspor | Kardemir Karabükspor ligde evindeki son 16 maçında hiç kazanamadı | Pazarspor yenilmez |
15/04/2021 | Elazığspor - Bodrumspor | Elazığspor ligde evindeki son 6 maçında hiç kazanamadı | Bodrumspor yenilmez |
15/04/2021 | Kastamonuspor - Tarsus İdman Yurdu | Kastamonuspor ligde evindeki son 6 maçında hiç kaybetmedi | Kastamonuspor yenilmez |
15/04/2021 | Pendikspor - Kırşehir Belediyespor | Kırşehir Belediyespor ligdeki son 6 maçında hiç kaybetmedi | Kırşehir Belediyespor yenilmez |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
14/04/2021 | Antalya Kemerspor | vs | Belediye Derincespor |
14/04/2021 | Çankaya FK | vs | 1928 Bucaspor |
14/04/2021 | Edirnespor | vs | Arnavutköy Belediye |
14/04/2021 | Fatsa Belediyespor | vs | Manisaspor |
14/04/2021 | Kızılcabölükspor | vs | Artvin Hopaspor |
14/04/2021 | Nevşehir Belediyespor | vs | Payasspor |
14/04/2021 | Ofspor | vs | Diyarbekirspor |
14/04/2021 | Yeşilyurt Belediyespor | vs | 1877 Alemdağspor |
14/04/2021 | Kızılcabölükspor - Artvin Hopaspor | Kızılcabölükspor ligde evindeki son 11 maçında hiç kazanamadı | Artvin Hopaspor yenilmez |